SIPRI’nın ilk 100 savunma sanayisi şirketi listesine 4 Türk firması girdi. Listeye göre, savunma sektöründeki en büyük 100 şirketin 2022’de silah ve askeri hizmet satışları bir önceki yıla göre % 3,5’lik düşüşle 597 milyar dolara geriledi. Böylece satışlar 7 yıldır kaydedilen artışın ardından düşüş gösterdi.
Savaş, iş gücünü düşürdü üretim kapasitesi geriledi
Raporda, Şubat 2022’de başlayan Rusya-Ukrayna savaşı ve dünya çapında jeopolitik gerilimlerin geçen yıl silah ve askeri teçhizata olan talebin güçlü şekilde artmasına sebep olduğuna dikkat çekilirken, “Ancak yeni siparişler almasına rağmen birçok ABD ve Avrupalı silah şirketi, iş gücü eksikliği, artan maliyetler ve Ukrayna’daki savaşın tedarik zincirindeki sıkıntıları kötüleştirmesi nedeniyle üretim kapasitesini önemli ölçüde artıramadı” denildi.
Asya ve Orta Doğu’da hızlı imalat silah gelirini artırdı
Asya ve Orta Doğu’daki şirketlerin silah gelirlerinin 2022’de önemli ölçüde arttığına yer verilen raporda, bunun bölgelerdeki şirketlerin “artan talebe daha kısa sürede yanıt verme yeteneklerinden” kaynaklandığı vurgulandı. SIPRI’nın Askeri Harcama ve Silah Üretim Programı Direktörü Lucie Beraud-Sudreau, “Özellikle mühimmatlar için yeni sözleşmeler imzalandı ve bunun 2023 ve sonrasında daha yüksek gelire dönüşmesi beklenebilir” dedi.
Listenin tepesinde ABD şirketleri var
2018’den bu yana listenin başındaki 5 firmanın tamamının ABD merkezli olması dikkati çekti. Bu firmalar Lockheed Martin, Raytheon Techologies, Northrop Grumman, Boeing ve General Dynamics olarak sıralandı..
Çinli üreticilerinden 3’ü (NORINCO, AVIC, CASC) listede ilk 10’da yer alırken, listedeki 8 Çinli silah şirketinin toplam satışlarının bir önceki yıla göre %2,7 artışla 108 milyar dolara yükselmesi dikkati çekti. İlk 100 şirket içinde merkezi Avrupa’da bulunan 26 şirket bulunurken, bunların toplam silah satışları %0,9 artarak 121 milyar dolara ulaştı.
Veri eksikliği nedeniyle 2022’de en büyük 100 listesine yalnızca iki Rus şirketi dahil edildi. Bunların toplam silah gelirleri %12 düşüşle 20,8 milyar dolara geriledi. Sıralamadaki üç İsrail şirketinin toplam silah gelirleri 2022’de 12,4 milyar dolara ulaşarak 2021’e kıyasla %6,5 artış gösterdi.
“Yüzde 94 ile en hızlı büyüyen Baykar oldu”
SIPRI’nın listesinde ASELSAN 60, Baykar 76, Türk Havacılık Uzay Sanayii 82 ve Roketsan 100. sırada yer aldı. Türk şirketlerinin toplam gelirleri geçen yıl 2021’e göre %22 artarak 5,5 milyar dolara ulaştı.
Raporda insansız hava aracı (İHA) üretimiyle tanınan Baykar’a dikkat çekilerek, Türk şirketin gelirlerinde %94’e ulaşan bir artışla listede 76. sırada yer aldığı vurgulandı. SIPRI Kıdemli Araştırmacısı Dr. Diego Lopes da Silva, “Teknolojik açıdan daha az sofistike ürünlerde uzmanlaşan Orta Doğulu şirketler, artan talep karşısında üretimlerini daha hızlı artırabildiler.
Bayraktar TB-2 insansız hava aracının üreticisi Türkiye’den Baykar buna bir örnektir. Baykar, silah gelirinin yüzde 94 oranında artmasının ardından ilk kez Top 100’e girdi ve bu, sıralamadaki şirketler arasında en hızlı büyüme oranı oldu” dedi.
Öz kaynakla yola çıktı ihracatla büyüdü
Baykar Genel Müdürü Haluk Bayraktar, “Baykar, başlangıçtan bugüne kadar tüm projelerini tamamen öz kaynaklarıyla yürüttü. Baykar’ın İHA sistemleri AR-GE sürecinin başlangıcından 2022’ye kadar olan süreçte elde ettiği gelirlerin yaklaşık %70’i ihracattan geldi. 2022’de ise satışların yüzde 85’i ihracattan kaynaklandı. 2023’te ise ihracat gelirinin toplam satışlar içerisinde %90’dan fazla olmasını bekliyoruz dedi.
AR-GE yatırımlarına verdikleri önemden söz eden Bayraktar, “2022 ‘de Baykar olarak yaptığımız yatırım ve AR-GE harcamaları 250 milyon doları buldu. Bugün itibariyle 4 binin üzerinde AR-GE ve üretim personelimiz var. Dünyanın ilk 100 firması arasında en hızlı gelir artışına sahip savunma sanayi firması haline geldik. Türk savunma sanayisi elde ettiği tecrübe ve birikimle dünya çapında giderek daha önemli bir aktör haline geliyor” diye konuştu.
